Blog voor stellen die worstelen met zichzelf en met hun huwelijk.
Dit is een persoonlijk getuigenis over mijn ervaringen met het huwelijk. Over geluk, geloof, ongeloof, zelfoordeel, angsten, hard werken, loslaten, voorwaardelijke- en onvoorwaardelijke liefde. Rianne, mijn echtgenote, schreef er een boek over waarin ze je meeneemt in haar diepste gevoelens en gedachten. Hoe zij door de jaren heen steeds eenzamer werd, overspannen en depressief. En ook hoe ze hier doorheen is gekomen, sterker en gelukkiger dan ooit.
Ik schrijf deze blog omdat ik geloof dat het je inzicht zal geven en je zal bemoedigen. Dat het je hoop zal geven en geloof voor geluk en herstel. Misschien lees je dit niet voor jezelf. En kun je er een ander mee dienen. Wij hebben ervaren dat er binnen en buiten de kerk heel veel ongelukkige huwelijken in het verborgene gevaar lopen. Als er ergens een terrein is waarin wij elkaars hulp nodig hebben, dan is het wel het huwelijk.
Het was op een vrijdagochtend dat mijn ergste nachtmerrie werkelijkheid werd. Nog niet zolang daarvoor vierden we ons twaalf-en-half jarige huwelijk met onze vier jonge kinderen, familie en vrienden. Sylvia, een goede vriendin van ons, staat die bewuste vrijdag heel vroeg in de ochtend in onze achtertuin te schreeuwen. Verdwaasd word ik wakker en heb geen idee wat er aan de hand is. Rianne springt ons bed uit en snelt naar beneden. Nog geen tien minuten later is ze al weer boven en mompelt dat ze me iets moet vertellen. Met een ijzige kalmte vertelt ze dat ze sinds een paar maanden een relatie heeft met Mark, de man van Sylvia. Sylvia had dit ontdekt en daarom zal ik die vrijdagochtend nooit meer vergeten. Mijn wereld stortte in.
Twee weken daarvoor. Na mijn wekelijkse fitnesstraining met Erik Jan, een goede vriend, zat ik gewoontegetrouw bij hem thuis nog wat te drinken. Omdat het tussen mij en Rianne al maandenlang erg slecht ging was onze relatie vaak onderwerp van gesprek. Erik Jan en Kea kenden ons goed en leefden erg mee. Ze zagen ons huwelijk steeds verder achteruit gaan en hoorden wekelijks mijn trieste verhalen. Het was voor mij een veilige plek waar ik gewoon mezelf kon zijn en een beetje op adem kon komen. Toen het tijd was om weer naar huis te gaan zei Erik Jan tot mijn verrassing ‘ik heb nog een boekje voor je wat goed is om te lezen’. Ik was niet enthousiast omdat ik genoeg over het huwelijk had gelezen en dat had mij niets geholpen. Vaak moet je als stel ook samen aan de gang met opdrachten. Dat was bij ons onmogelijk geworden. Dat wilde Rianne allang niet meer. Ik had voor mijn gevoel alles gedaan om ons huwelijk te redden. Met nog meer verwijdering tot gevolg. Ik vroeg Erik Jan waarom ik dat boekje moest lezen. Tot mijn verbazing zei hij ‘geen idee, ik heb het zelf nog nooit gelezen’. Het werd nog gekker toen bleek dat hij ook niet wist waar het lag…
Na enige tijd zoeken kreeg ik het boekje ‘een huwelijk vol liefde’ geschreven door Ed Wheat in m’n handen gedrukt. De titel voorspelde niet veel goeds. Zout in een open wond. Ongeïnteresseerd en met frisse tegenzin sloeg ik het boek open bij de inhoudsopgave. Mijn oog viel direct op een van de laatste hoofdstukken met als titel ‘hoe kun je in je eentje je huwelijk redden’. Dat had ik niet verwacht. Het gaat toch altijd om ‘samen’? Je moet wel samen willen en er samen voor gaan. Eigenlijk had ik daarom die vreselijke enge conclusie onbewust al wel getrokken. Het is voorbij. Ik vecht een verloren strijd. Ik wilde wel. Rianne niet meer. Logischerwijs deed zij iedere keer een stap van mij weg zodra ik toenadering zocht. Ik kon me niet voorstellen dat Ed Wheat hier een goede oplossing voor had. Ik was wel erg benieuwd geworden naar zijn verhaal. Zo nam ik het boek mee naar huis dat mijn leven zou veranderen.
Het bewuste hoofdstuk bleek kort te zijn. Geen moeilijk verhaal. Wel erg confronterend. Ed beschrijft een huwelijk in nood en ik herkende ieder woord. Nog onder één dak. Wel totale verwijdering. Alleen door elkaar zoveel mogelijk te ontlopen konden we ruzie voorkomen. Ons enige houvast leken de gewone dingen van de dag. Gewoon doorgaan met werken, huishouden, boodschappen en alles wat nodig is in een gezin met jonge kinderen. De beschrijving van Ed was erg confronterend. Niet alleen omdat hij mijn situatie precies leek te kennen. Vooral ook door de waarschuwing die hij eraan verbond. Hij schreef ‘als je deze situatie herkent, houdt er dan ernstig rekening mee dat je partner waarschijnlijk een relatie is begonnen met iemand anders’. Dat vermoeden had ik al veel langer. Het was tot dan toe te ondraaglijk om het echt binnen te laten komen. Door zijn woorden werd de kans dat Rianne een relatie had met Mark voor mij veel groter. Het was eigenlijk heel waarschijnlijk en iets wat ik allang wist. Toch bleef er een soort van hoop bestaan dat het niet waar was. Dat Mark als een broer naar haar omzag, zoals ze het zelf omschreven.
Door het verhaal van Ed werd ik ook geconfronteerd met mijn geloof. Ik heb vaak gebeden om inzicht, om kracht en om herstel. Dat leek niets uit te maken. Ik kwam tot de conclusie dat als God bestond Hij wel erg kwaad op mij moest zijn. Ik piekerde me suf om te achterhalen wat ik fout had gedaan. Waarvoor word ik gestraft? Ooit was ik vol enthousiasme en overtuiging in het huwelijk gestapt. Door ons geloof was ons huwelijk niet te breken zoals het ‘drievoudige snoer’. Hoe kon ik dat rijmen met de situatie waarin ik was beland? Natuurlijk had ik fouten gemaakt. Zo ernstig dat ik dit verdiende? Het geloof dat mij altijd veel kracht had gegeven werkte nu omgekeerd en drukte mij neer.
Ed blijft niet steken bij zijn waarschuwing, hij schrijft verder. Hij noemt een bijbeltekst die de oplossing zou moeten zijn van het raadsel ‘hoe red ik mijn huwelijk in m’n eentje?’. Mijn geloof stond zwaar onder druk en toch ben ik die tekst gaan lezen. Heel diep van binnen had ik nog een beetje hoop dat Rianne en ik weer samen gelukkig konden worden. En daar klampte ik me aan vast. Ik besloot dat ik bereid was om alles te doen wat nodig was. Wat heb ik al die tijd over het hoofd gezien in al mijn pogingen om mijn huwelijk te redden?
“Mannen, heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zich voor haar heeft overgegeven” Efeze 5:25 HSV
Dit is een bekende tekst voor mij, waar ik nooit zoveel mee kon. Geschreven door Paulus die nooit getrouwd geweest was. De man wordt hier vergeleken met Christus, die zich had overgegeven. Wat is het verschil tussen overgave en ‘jezelf wegcijferen’? Dat kan toch nooit de bedoeling zijn, want dan verlies je jezelf. Om die reden had ik deze tekst vooral gezien als een soort richtinggevende suggestie. Wees wat liever voor Rianne en accepteer zoveel mogelijk zonder mopperen. Dat was echter niet waar Ed mee kwam. En in die wanhopige situatie waarin ik zat begon deze tekst heel anders uit te werken. Ik heb tot dan toe en ook daarna nooit meer zoiets bijzonders ervaren. In een hele korte tijd werd mijn paniek vervangen door innerlijke rust. Ik kreeg inzicht in mijn leven, in Rianne haar leven en in ons huwelijk op een manier die ik nog nooit had gehad.
Mijn omstandigheden waren niet gewijzigd en waren nog steeds afschuwelijk. Waarschijnlijk had Rianne een relatie met Mark, de woorden van Ed daarover waren erg overtuigend. Mijn relatie met Rianne was er een van elkaar ontwijken en afstemmen van praktische zaken. Midden in die ellende werd ik fundamenteel veranderd. Die twee weken tussen het lezen van Efeze 5 en het aan het licht komen van het overspel waren heel bijzonder. Ik heb het ervaren als een wonder, waarvan ik nu vele jaren later nog steeds onder de indruk ben.
Toen ik las “heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus” realiseerde ik mij dat mijn liefde voor Rianne altijd op mijzelf gericht was en niet op haar. Die waarheid kwam als een bliksemschicht bij mij binnen. Mijn liefdestaal ‘samenzijn’ was niet haar liefdestaal. Rianne had mij ooit hard nodig toen we elkaar leerden kennen. Ik was stabiel en zij was labiel. Ze kon altijd op mij leunen. Ik realiseerde mij niet dat het andersom ook waar was. Ik was stabiel, super verstandelijk en emotioneel geblokkeerd. Ik had haar spontaniteit en emoties nodig om echt te kunnen leven. Door de tijd heen werd Rianne steeds sterker en wilde ze zichzelf steeds verder ontwikkelen. Ze had mijn ondersteuning niet meer zo nodig. Ik nog wel haar spontaniteit. Zij kreeg steeds meer behoefte aan aanmoediging om haar vleugels uit te slaan, om nieuwe dingen te ontdekken. Mij gaf dat diep van binnen (waarschijnlijk onbewust) het gevoel haar kwijt te raken. Ze heeft me niet meer nodig.
Een coach die voor mij veel heeft betekend wist het mooi te verwoorden. Ik was in onze begintijd een rots in de branding voor Rianne. Altijd stabiel, altijd aanwezig, veilig en betrouwbaar. Toen Rianne veranderde bleef ik nog steeds een rots in de branding. Een zware steen waar geen beweging in te krijgen is en waar je je heel lelijk aan kunt stoten (bedankt Joy voor deze pijnlijke eyeopener:). Door dit alles kreeg ik in hele korte tijd inzicht in mijn rol in Rianne haar eenzaamheid.
Het directe gevolg hiervan was dat ik haar met heel andere ogen ging zien. Ze gedroeg zich onuitstaanbaar en was enorm vijandig naar mij. Het leek net alsof ik Gods verdriet ging voelen over datgene wat zij zo tekortgekomen was.
Ik besloot om haar vanaf dat moment onvoorwaardelijk lief te gaan hebben, onafhankelijk van haar keuzes en gedrag. Wat dan dan ook precies mocht betekenen. Ik wilde er voor gaan. Een belangrijke liefdestaal van Rianne is ‘positieve woorden’. Je zult begrijpen dat ik haar de laatste tijd niet veel positieve woorden had gegeven. Vanaf dat moment werd het anders. Ik gaf haar complimenten, was attent in allerlei kleine dingen en wenste haar een mooie avond als ze (waarschijnlijk met Mark) ’s avonds uitging. Het klinkt misschien idioot. Toch voelde ik me gedreven om het zo te doen en ik had er vrede mee. Natuurlijk wel met pijn in mijn hart. Meer pijn dan daarvoor. Zonder de eerdere paniek en wanhoop. Ooit had Rianne hier behoefte aan gehad, aan mijn gemeende gevende liefde. Nu niet meer. Ze had allang afscheid van mij genomen en was een toekomst met Mark aan het plannen (bleek later). Mijn nieuwe houding maakte het voor haar lastiger en het leek onze relatie nog slechter te maken. De verwijdering kwam op z’n hoogtepunt, ook al woonden we nog onder één dak. Zo gingen we samen die twee weken op weg naar die bewuste vrijdagochtend.
Ik was door Ed gewaarschuwd voor haar buitenechtelijke relatie. En mijn paniek had plaatsgemaakt voor innerlijke rust. Ondanks dat ik goed was voorbereid kwam de ‘waarheid’ toch nog als een grote schok. Ik riep in verbijstering ‘hoe heb je dit kunnen doen?’ En herhaalde die vraag keer op keer. Even was er een overweldigende mix van emoties. Boosheid en wanhoop maakten al snel plaats voor verdriet. Ik voelde groot verdriet om de hele situatie. Ik voelde ook liefde voor Rianne. Compassie omdat ze in deze situatie nooit terecht had mogen komen. Het was een vreemde dag die vrijdag. Rianne begon iedereen op de hoogte te stellen dat ze bij mij weg ging en dat ze een nieuw leven ging beginnen met Mark. Ik gaf haar aan dat ik niet door wilde op deze manier, dat we niet samen konden blijven. Wat mij betreft was er wel ruimte voor terugkeer. Mijn deur stond voor haar open. Ik wilde niet scheiden. Toen vertrok ik naar mijn zus en zwager voor een wandeling. Om van me af te praten en mijn innerlijke rust terug te vinden.
Het weekend wat volgde is het meest wonderlijke weekend wat ik ooit heb meegemaakt. Om te weten wat er allemaal met Rianne gebeurde zal je haar boek moeten lezen (zie ‘www.onwijstrouw.nl’). Bij mij gebeurde er eigenlijk bijzonder weinig. Natuurlijk had ik allerlei emotionele belletjes met familie. Verder was ik gewoon thuis met de kinderen. Zaterdag begin van de middag belde ik Rianne om te overleggen over de kinderen. Ik had advies ingewonnen hoe we ons ‘nieuws’ het beste aan de kinderen konden vertellen. Daarover hebben we rustig gesproken. Ik vertelde haar nogmaals dat ik niet wil scheiden en vroeg haar of ze Mark niet wilde zien zolang we niet officieel gescheiden waren. Ze antwoordt met een soort van ja. Dat klonk niet erg overtuigend. Zondagmiddag belde ik nog een keer over wat praktische dingen. Tot mijn verbazing klinkt Rianne niet meer zo kil en zegt ze zelfs dat het haar spijt. We spreken wel een uur en kunnen af en toe zelfs lachen met elkaar. Dat voelde voor mij erg vreemd, vertrouwd en hoopgevend. Op maandagochtend stuur ik haar een berichtje ‘Rianne, je bent en blijft een prachtig mens’. Even later hebben we elkaar aan de lijn. Op mijn vraag of ze een schouder kan gebruiken reageert ze instemmend. Zodra ik haar zie weet ik het zeker ‘het komt weer goed tussen ons’. Ik zie het in haar ogen. Alle kilheid is compleet verdwenen. Rianne is er weer.
Rianne besluit kort daarna om met Mark te breken en te gaan voor onze relatie. Beiden beseffen we dat we niet zomaar weer verder kunnen alsof er niets gebeurd is. Rianne gaat zes weken naar een goede plek om tot zichzelf te komen. Daar krijgt ze professionele begeleiding van Anne. Er volgen nog veel pijnlijke brieven en gesprekken. Wat hebben wij elkaar verdriet gedaan. Alle rottigheid willen we aan het licht brengen. Met hulp van Anne komen we door deze moeilijke periode heen en leggen daarmee een sterke basis onder ons nieuwe huwelijk. Ook daarna is het verre van gemakkelijk. Opeens weten we niet meer hoe je ‘normaal’ met elkaar omgaat. We moeten weer leren om gezond samen te leven. In deze fase worden we professioneel begeleidt door psycholoog Gert Jan Kloens. Hij laat ons zien welke tekorten uit onze kinderjaren hebben geleid tot onze huwelijkscrisis. Daardoor krijg ik het vertrouwen dat dit niet nog een keer kan gebeuren. Veel energie gaat ook zitten in het dealen met onze omgeving. Voor velen is onze hernieuwde relatie niet te bevatten. Ik heb met heel veel respect gezien hoe Rianne de onderste weg ging. Door alle betrokkenen vergeving te vragen voor haar leugens. Hoe ze het gesprek met Mark en Sylvia niet uit de weg ging. Het deed me ook veel verdriet om te zien hoeveel mensen niet konden vergeven en haar bleven behandelen als overspelige vrouw.
Samen hebben wij stap voor stap geleerd om te genieten van een gelijkwaardig huwelijk. Nog steeds leunt de een regelmatig op de ander, nu wisselen we echter vaak van rol ☺
Door alles wat wij samen hebben meegemaakt lijkt het moeilijk om elkaar te vertrouwen. Het bijzondere is dat ons vertrouwen in elkaar juist veel sterker is geworden. Wij hebben elkaar leren vertrouwen op een veel dieper niveau. God heeft mij wonderlijk verlost van verlatingsangst. Ik hoef haar dus niet meer vast te houden. Ik kan haar aanmoedigen om steeds hoger te gaan vliegen. Het diepe besef dat God mij alles geeft wat ik nodig heb, geeft mij de vrijheid om Rianne onvoorwaardelijk lief te kunnen hebben. Ik vind het heerlijk om zo vele jaren later te kunnen getuigen dat dat besef blijvend is. De onvoorwaardelijke liefde die ik ontvang mag ik doorgeven. Dat hangt niet van mij af. Dat is beschikbaar. Ook voor jou.